Dört Mezheb'den başka bir mezhebi taklit etmek câiz değildir.

Aslında Kur'an ve sünnetin terbiyesi altında; bildiğimiz dört müctehidin'den başka; Sa'id bin al-Museyeb, Atâ, Sufyânal-Sevri, Sufyân bin Uyayne, Evzâ'i ve Davud gibi birçok müctehid yetişmiştir.Ama bunların mezhepleri zamanında tedvin edilmediği için yayılma isti'dadı göstermediler.Ancak Zeyd bin Ali ile Ca'feral-Sâdık'in mezhepleri, zamanında tedvin edilmediği halde onların mezhebinde bulunduklarını iddia eden Zeydiye ve Ca'feriye fırkaları vardır.İbn al-Salâh dört mezhebden başka mezhepleri taklit etmenin caiz olmadığına dair icmâ'ı nakletmiştir(9).

Bu hak mezheplerden birini taklit eden kimse hayatı boyunca o mezhebde kalması gerekmez.İstediği zaman tamamen veya kısmen başka bir hak mezhebi taklit edebilir(10).

İbn Hacer şöyle diyor: Bir kimse bir meselede tabi olduğu mezhebden başka bir mezhebi taklit ederse o meseleye bağlı olan şeylerde de taklit etmesi gerekir.Meselâ namazda Hanefi mezhebini taklit ederse abdest ve gusülde de taklit etmesi lazımdır.

İbn Ziyad ise diyor ki:Namaz ayrı, abdest ayrıdır.Namazda Hanefi mezhebini taklit eden kimse abdestte de onu taklit etmesi gerekmez.Yani abdesti Şafiiye göre alır,namazı Hanefi'ye göre kılarsa bir be'is yoktur(11).

Ulemân'ın çoğu bu dört mezheb'den birisini taklit etmenin lazım olduğunu söylüyor.
Bazılarıda muayyen bir mezhebe bağlı olmak gerekmez diyor.

Herhangi bir mezhebi nazar-ı i'tibara almadan bilen kimseye,bilinmeyen mesele sorulabilir.al-'İzz bin ' Abdüsselâm ve al-Şeref el-Bârızi böyle fetva vermişler.Gazali de bu kana'attedir.Binâenaleyh bir kimse bir mezhebe bağlı kalmadan Allaha kulluk ederse dinsiz değildir(12).
Ancak mu'ayyen bir mezhebe bağlı kalarak Allah'a te'abbud etmek daha iyidir.Gerektiği zaman başka mezhebi taklit etmek caizdir.



(9) Buğyetül-Musterşidin s. 8. El Fetavel Kübra C. 4. s. 307.
(10) Rad al-Muhtâr C. 1. s. 51. al-Mizân al-Kubrâ C. 1. s. 39.
(11) Fethu'l-Mu'in C. 4 s. 217-218.
(12) al-Fetevâ al-Kübra C. 4. s. 305.


Kaynak
Halil Günenç Hoca Efendi
Günümüz Meselelerine Fetvalar 1.Cilt Sayfa: 22,23 - İlim Yayınları 1983